รายงานตัวชี้วัด "สถานภาพทรัพยากรดิน พ.ศ. 2561"
ที่มา : กรมพัฒนาที่ดิน
หมายเหตุ:
เปรียบเทียบการเปลี่ยนแปลงตัวชี้วัดย่อย
ตัวชี้วัดย่อย | หน่วยนับ | ก่อนหน้า | ล่าสุด | ค่าความต่าง |
---|---|---|---|---|
พื้นที่อื่นๆ (SOE 65) | ไร่ | 10,461,777 2561 | - | 0 |
พื้นที่ลาดเชิงซ้อน (SOE65) | ไร่ | 101,585,093 2561 | - | 0 |
ดินตื้น (SOE65) | ไร่ | 38,187,167 2561 | - | 0 |
ดินทรายจัด (SOE65) | ไร่ | 11,861,976 2561 | - | 0 |
ดินเปรี้ยว (SOE65) | ไร่ | 5,422,891 2561 | - | 0 |
ดินเค็ม (SOE65) | ไร่ | 4,199,530 2561 | - | 0 |
ดินอินทรีย์ (SOE65) | ไร่ | 345,396 2561 | - | 0 |
ดินที่มีความอุดมสมบูรณ์ต่ำ (SOE65) | ไร่ | 98,869,386 2561 | - | 0 |
ดินที่มีความอุดมสมบูรณ์ปานกลางถึงสูง (SOE65) | ไร่ | 49,763,676 2561 | - | 0 |
1. ตัวเลขห้อย หมายถึง ปีพ.ศ. ของข้อมูลตัวเลขในตัวชี้วัดนั้นๆ
2. การเปลี่ยนแปลง ร้อยละ คำนวณได้จาก = ((ข้อมูลปัจจุบัน - ข้อมูลปีก่อนหน้า) x 100) / ข้อมูลปีก่อนหน้า
ดินเป็นทรัพยากรที่มีความสำคัญต่อการดำรงชีวิตของมนุษย์ พืช สัตว์ และสิ่งมีชีวิต รวมทั้งมีความสำคัญต่อเศรษฐกิจและการพัฒนาประเทศ จากข้อมูลสถานภาพทรัพยากรดินของประเทศไทย พ.ศ. 2561[1] ประเทศไทยมีเนื้อที่ทั้งหมด 320,696,893 ไร่ สามารถจำแนกดินตามลักษณะและสมบัติดินเป็น 4 ประเภทดิน ได้แก่ (1) ดินที่มีศักยภาพสำหรับการเกษตร[2] มีเนื้อที่ 148,633,602 ไร่ คิดเป็นร้อยละ 46.35 ของเนื้อที่ประเทศ แบ่งออกเป็น เป็นดินที่มีคุณภาพปานกลางถึงสูง จำนวน 49,763,676 ไร่ หรือร้อยละ 15.52 ของเนื้อที่ประเทศ และดินมีคุณภาพต่ำที่ต้องปรับปรุงบำรุงดิน จำนวน 98,869,386 ไร่ หรือร้อยละ 30.83 ของเนื้อที่ประเทศ (2) ดินที่มีศักยภาพต่ำสำหรับการเกษตร[3] จำแนกตามสาเหตุการเกิดได้ 2 ประเภท คือ ดินที่มีศักยภาพต่ำสำหรับการเกษตรที่เกิดตามธรรมชาติ ได้แก่ ดินอินทรีย์ ดินเค็ม ดินเปรี้ยวจัด ดินทรายจัด ดินตื้น มีเนื้อที่ 60,016,961 ไร่ คิดเป็นร้อยละ 18.71 ของเนื้อที่ประเทศ โดยพบปัญหาดินตื้นมีเนื้อที่มากที่สุดถึง 38,187,167 ไร่ และดินที่มีศักยภาพต่ำสำหรับการเกษตรที่เกิดจากการใช้ประโยชน์ที่ดินไม่เหมาะสม เช่น ดินดาน ดินปนเปื้อน ดินเหมืองแร่ร้าง ดินในพื้นที่นากุ้ง และดินที่เกิดจากการชะล้างพังทลาย เป็นต้น โดยดินที่มีศักยภาพต่ำสำหรับการเกษตรหากขาดการจัดการที่ดี จะก่อให้เกิดสภาวะดินเสื่อมโทรม[4] เช่น เกิดการชะล้างพังทลายของดินเกิดความไม่สมดุลของธาตุอาหารในดิน ทำให้ความสามารถในการผลิตลดลง เป็นต้น (3) พื้นที่ลาดชันเชิงซ้อน มีเนื้อที่ 101,585,093 ไร่ คิดเป็นร้อยละ 31.68 ส่วนใหญ่เป็นพื้นที่ภูเขาที่มีความลาดชันมากกว่าร้อยละ 35 พื้นที่ ส่วนใหญ่ถูกปกคลุมด้วยป่าไม้ประเภทต่าง ๆ บางพื้นที่มีการนำมาใช้ประโยชน์ในการทำการเกษตรประเภทต่าง ๆ หรือใช้เป็นที่อยู่อาศัย และ (4) พื้นที่อื่น ๆ มีเนื้อที่ 10,461,777 ไร่ คิดเป็นร้อยละ 3.26 ซึ่งเป็นพื้นที่ที่มีส่วนของดินน้อย มีพืชพรรณขึ้นเพียงเล็กน้อย อาจเนื่องจากมีสภาพดินที่ไม่เหมาะสม หรือ เป็นพื้นที่ที่มีกิจกรรมของมนุษย์ เช่น สนามบิน หาด สุสาน เหมืองแร่ร้าง ที่ลุ่มชื้นแฉะ นาเกลือ และพื้นที่ชุมชน เป็นต้น บางพื้นที่สามารถนำมาใช้ปลูกพืชได้ แต่ต้องมีการปรับปรุงแก้ไขอย่างมาก (กรมพัฒนาที่ดิน, 2565)
[1] ข้อมูลสถานภาพทรัพยากรดินของประเทศไทย พ.ศ. 2561 ปรับปรุงจากฐานข้อมูลทรัพยากรดินของประเทศไทย พ.ศ. 2558 ด้วยการจำแนกข้อมูลทรัพยากรดินมาตรส่วน 1:25,000 ตามลักษณะและสมบัติดิน แบ่งออกเป็น 4 ประเภท ได้แก่ ดินที่มีศักยภาพสำหรับทำการเกษตร ดินที่มีศักยภาพต่ำสำหรับการเกษตร พื้นที่ลาดชันเชิงซ้อน และพื้นที่อื่น ๆ
[2] ดินที่มีศักยภาพสำหรับการเกษตร หมายถึง ดินมีศักยภาพในการให้ผลผลิตภายใต้การจัดการพื้นฐาน โดยทั่วไปมีความเหมาะสมสำหรับปลูกพืช
โดยไม่จำเป็นต้องมีการจัดการดินเป็นพิเศษ หรือ หากมีการจัดการดินให้ดีขึ้น ก็จะได้ผลผลิตสูงขึ้นคุ้มต่อการลงทุน
[3] ดินที่มีศักยภาพต่ำสำหรับการเกษตร หมายถึง ดินมีศักยภาพต่ำในการให้ผลผลิตของพืช ดินมีสมบัติอย่างใดอย่างหนึ่ง หรือ หลายอย่างที่ไม่ค่อยเหมาะสมหรือไม่เหมาะสมต่อการเจริญเติบโตของพืช หากนำมาใช้ปลูกพืชจำเป็นต้องมีการจัดการดินเป็นพิเศษกว่าดินทั่วไป ซึ่งทำให้มีการลงทุนสูงขึ้นและมักให้ผลผลิตไม่คุ้มค่ากับการลงทุน
[4] ดินเสื่อมโทรม หมายถึง ดินที่อยู่ในสภาพที่ไม่เอื้ออำนวยต่อการผลิตทางการเกษตร เนื่องจากสมบัติต่างๆ ของดินไม่เหมาะสมต่อการเจริญเติบโตของพืช เช่น สมบัติทางเคมีของดินมีสภาพเป็นกรดจัด เค็มจัด ทางด้านกายภาพของดิน สูญเสียโครงสร้าง เกิดการอัดตัวแน่น ขาดความโปร่งพรุน และดินอยู่ในสภาวะไม่สมดุล ความเสื่อมโทรมของดินจึงเป็นสาเหตุสำคัญที่นำไปสู่ความเสื่อมโทรมของที่ดิน เนื่องจากดินเป็นส่วนหนึ่งของที่ดิน
รายการตัวชี้วัดหลัก
-
สถานการณ์ด้านเศรษฐกิจ
-
มูลค่าและอัตราการขยายตัวของผลิตภัณฑ์มวลรวมในประเทศ (2554-2564)
-
จำนวนผู้เยี่ยมเยือนและรายได้จากผู้เยี่ยมเยือนชาวไทย (2554-2564)
-
จำนวนนักท่องเที่ยวและรายได้จากการท่องเที่ยวจากชาวต่างประเทศ (2554-2564)
-
รายได้ ค่าใช้จ่าย และภาวะหนี้สินของครัวเรือน (2550-2564)
-
มูลค่าการนำเข้า-ส่งออก และดุลการค้า (2554-2564)
-
มูลค่าเงินลงทุนจากต่างประเทศที่ได้รับอนุมัติให้การส่งเสริมการลงทุน (2554-2564)
-
สัมประสิทธิ์ความไม่เสมอภาค (Gini coefficient) ของรายจ่าย (2553-2562)
-
สัมประสิทธิ์ความไม่เสมอภาค (Gini coefficient) ของรายได้ (2553-2562)
-
สถานการณ์ด้านสังคม
-
จำนวนและอัตราการขยายตัวของประชากร (2553-2564)
-
จำนวนประชากร จำแนกวัยเด็ก วัยแรงงาน และวัยสูงอายุ (2553-2564)
-
จำนวนผู้ย้ายถิ่นและอัตราการย้ายถิ่น (2554-2564)
-
จำนวนผู้ว่างงานและอัตราการว่างงาน (2554-2564)
-
ทรัพยากรดินและการใช้ที่ดิน
-
สถานภาพทรัพยากรดิน พ.ศ. 2561
-
พื้นที่การสูญเสียดินในประเทศไทย พ.ศ. 2545 และ พ.ศ. 2563
-
ประเภทการใช้ที่ดิน (2551-2564)
-
ปริมาณการนำเข้าปุ๋ยเคมี (2552-2564)
-
ปริมาณการนำเข้าวัตถุอันตรายทางการเกษตร (2552-2564)
-
จำนวนเกษตรกรและพื้นที่เพาะปลูกเกษตรอินทรีย์ (2560-2564)
-
พื้นที่เกษตรที่เสียหายจากอุทกภัยและภัยแล้ง (2553-2563)
-
ทรัพยากรแร่
-
จำนวนการร้องเรียนจากปัญหาผลกระทบการทำเหมืองแร่ (2558-2564)
-
มูลค่าการผลิต การใช้ การนำเข้า และการส่งออกแร่ (2554-2564)
-
ปริมาณการผลิต การใช้ การนำเข้า และการส่งออกแร่ (2558-2564)
-
จำนวนประทานบัตรแร่ (2559-2565)
-
พลังงาน
-
ปริมาณการใช้พลังงานทดแทน (2552-2564)
-
ปริมาณการผลิตพลังงานขั้นต้น (2554-2564)
-
สัดส่วนผลิตพลังงานขั้นต้น (2554-2564)
-
ปริมาณการนำเข้า (สุทธิ) พลังงานขั้นต้น (2554-2564)
-
ปริมาณการใช้พลังงานขั้นสุดท้าย (2554-2564)
-
ความยืดหยุ่นของการใช้พลังงานต่อผลิตภัณฑ์มวลรวมในประเทศ (2554-2564)
-
ค่าความเข้มข้นของการใช้พลังงาน (2552-2564)
-
ปริมาณการใช้พลังงานหมุนเวียน (2552-2564)
-
ทรัพยากรป่าไม้และสัตว์ป่า
-
พื้นที่ป่าไม้ (2556-2564)
-
พื้นที่ถูกไฟไหม้ทั่วประเทศแยกรายภาค (2560-2564)
-
สถิติการดับไฟป่าทั่วประเทศแยกรายภาค (2560-2564)
-
จำนวนคดีบุกรุกพื้นที่ป่าสงวนแห่งชาติและป่าอนุรักษ์ (2554-2564)
-
พื้นที่ป่าสงวนแห่งชาติและป่าอนุรักษ์ที่ถูกบุกรุก (2552-2564)
-
พื้นที่ป่าอนุรักษ์ (2561-2564)
-
พื้นที่ป่าสงวนแห่งชาติ (พ.ศ. 2564)
-
คดีและจำนวนผู้กระทำผิดเกี่ยวกับการค้าสัตว์ป่า (2554-2564)
-
จำนวนสัตว์ป่าและซากสัตว์ป่าในคดีค้าสัตว์ป่า (2554-2564)
-
พื้นที่ป่าชุมชน (2564)
-
จุดความร้อนสะสม (2560-2564)
-
ทรัพยากรน้ำ
-
ปริมาณฝนเฉลี่ยทั้งปี (2554-2564)
-
ปริมาณน้ำท่าเฉลี่ยทั้งปี (2558-2564)
-
ปริมาณน้ำบาดาลที่ใช้ได้อย่างปลอดภัย (2561-2564)
-
ปริมาณน้ำบาดาลที่กักเก็บ (2561-2564)
-
ความต้องการใช้น้ำ (2560-2564)
-
การจัดสรรน้ำในช่วงฤดูฝน (2561-2565)
-
ความเสียหายจากอุทกภัย (2554-2564)
-
สถิติความเสียหายจากสถานการณ์ภัยแล้ง (2554-2564)
-
การจัดสรรน้ำในช่วงฤดูแล้ง (2561-2564)
-
ปริมาณน้ำเก็บกักในอ่างขนาดกลางและใหญ่ (2552-2564)
-
การบริหารจัดการน้ำอย่างบูรณาการ พ.ศ. 2563 (Integrated Water Resource Management; IWRM)
-
ทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง
-
ปริมาณการจับสัตว์น้ำต่อหน่วยลงแรงประมง (2551-2564)
-
ปริมาณสัตว์น้ำเค็ม (2554-2564)
-
พื้นที่แหล่งหญ้าทะเล (2561-2564)
-
พื้นที่แนวปะการัง (2555-2564)
-
พื้นที่กัดเซาะชายฝั่ง (2560-2564)
-
สัตว์ทะเลหายากเกยตื้น (2555-2564)
-
พื้นที่ป่าชายเลนคงสภาพ (2539-2563)
-
ความหลากหลายทางชีวภาพ
-
ชนิดพันธุ์สัตว์มีกระดูกสันหลังที่ถูกคุกคาม (2559-2563)
-
ชนิดพันธุ์พืชในประเทศไทยที่ถูกคุกคาม (2558-2564)
-
คุณภาพอากาศ
-
ปริมาณฝุ่นละอองขนาดไม่เกิน 10 ไมครอน (PM10) (2553-2564)
-
ปริมาณฝุ่นละอองขนาดไม่เกิน 2.5 ไมครอน (PM2.5) (2554-2564)
-
ปริมาณก๊าซโอโซน (O3) (2553-2563)
-
คุณภาพเสียง
-
ระดับเสียง (2554-2564)
-
คุณภาพน้ำ
-
คุณภาพน้ำแหล่งน้ำผิวดิน (2552-2564)
-
คุณภาพน้ำทะเลชายฝั่ง (2552-2564)
-
ขยะมูลฝอย
-
จำนวนสถานที่กำจัดขยะมูลฝอยชุมชน (2560-2565)
-
ปริมาณขยะมูลฝอยชุมชนต่อคนต่อวัน (2552-2565)
-
ปริมาณขยะมูลฝอย (2553-2565)
-
จำนวนสถานที่กำจัดขยะมูลฝอยชุมชนที่เปิดดำเนินการถูกต้อง (2559-2563)
-
ของเสียอันตราย
-
ปริมาณการนำเข้า - ส่งออกซากอิเล็กทรอนิกส์ (2560-2564)
-
ปริมาณของเสียอันตราย (2553-2564)
-
ปริมาณกากของเสียอุตสาหกรรม (อันตรายและไม่อันตราย) (2558-2564)
-
ปริมาณของเสียอันตรายจากชุมชน (2554-2564)
-
มูลฝอยติดเชื้อ
-
ปริมาณมูลฝอยติดเชื้อ (2554-2564)
-
สารอันตราย
-
ปริมาณการนำเข้าสารอันตรายภาคอุตสาหกรรม (2554-2564)
-
สิ่งแวดล้อมชุมชน
-
จำนวนและสัดส่วนประชากรในเขตเมือง (2553-2564)
-
จำนวนชุมชนแออัดในกรุงเทพมหานคร (2555-2564)
-
จำนวนและสัดส่วนพื้นที่สีเขียวในกรุงเทพมหานคร (2554-2564)
-
การร้องเรียนมลพิษ อุบัติภัย และเหตุฉุกเฉินจากสารเคมี
-
จำนวนเหตุฉุกเฉินและอุบัติภัยด้านมลพิษ (2551-2564)
-
จำนวนเรื่องร้องเรียนมลพิษ (2556-2564)
-
สิ่งแวดล้อมธรรมชาติและศิลปกรรม
-
คุณภาพสิ่งแวดล้อมของแหล่งธรรมชาติอันควรอนุรักษ์ ประเภทธรณีสัณฐานและภูมิลักษณวรรณา (2561-2564)
-
คุณภาพสิ่งแวดล้อมของแหล่งธรรมชาติอันควรอนุรักษ์ ประเภทน้ำตก (2561-2564)
-
คุณภาพสิ่งแวดล้อมของแหล่งธรรมชาติอันควรอนุรักษ์ ประเภทภูเขา (2561-2564)
-
คุณภาพสิ่งแวดล้อมของแหล่งธรรมชาติอันควรอนุรักษ์ ประเภทถ้ำ (2561-2564)
-
จำนวนแหล่งโบราณสถานที่ได้รับการประกาศขึ้นทะเบียน (2552-2564)
-
จำนวนแหล่งสิ่งแวดล้อมศิลปกรรมอันควรอนุรักษ์ (2562-2564)
-
การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศและภัยพิบัติ
-
อุณหภูมิเฉลี่ย (2551-2564)
-
ร้อยละของปริมาณฝนเฉลี่ยทั้งปีที่ต่างจากค่าปกติ (2556-2564)
-
ค่าเฉลี่ยระดับน้ำทะเล ณ สถานีตรวจวัด (2553-2564)
-
ปริมาณการปล่อยก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ต่อผลิตภัณฑ์มวลรวมในประเทศ และต่อหัวประชากร (2539-2565)
-
เหตุภัยพิบัติธรรมชาติ (2554-2564)
-
จำนวนและอัตราผู้ป่วยจากโรคเฝ้าระวัง (2551-2564)
-
ปริมาณการปล่อยก๊าซเรือนกระจกทั้งหมดของประเทศไทย (2543-2559)
-
ปริมาณฝนเฉลี่ย (2556-2563)